Stad Mechelen richt via een systeem van loting een burgerpanel op van 50 Mechelaars. Het burgerpanel komt samen om relevante thema’s en grote dossiers te bespreken en aanbevelingen te formuleren. Dat gebeurt onder begeleiding van en in nauwe samenwerking met de leden van de verschillende raadscommissies. Dit project is één van de vijf lokale proeftuinen die Levuur begeleidt in opdracht van het Departement Kanselarij en Bestuur van de Vlaamse overheid, met als doel de gemeenteraad meer participatief te maken.
“Mechelen neemt haar pioniersrol op. We bouwen onze stad verder uit tot participatielabo. Met de installatie van een burgerpanel lanceren we een unieke proeftuin in Vlaanderen”, zegt schepen van Participatie Patrick Princen. Gemeenteraadsvoorzitter Fabienne Blavier vult aan: “Het burgerpanel bestaat uit 50 Mechelaars die alle inwoners vertegenwoordigen. Zij krijgen de kans om het beleid in Mechelen mee vorm te geven. Het panel zal zich buigen over Mechelse thema’s die zowel door het panel zelf als door de gemeenteraad op de agenda gezet kunnen worden.”
Proeftuin in drie fases
De proeftuin verloopt in drie fases: het bepalen van het thema, het loten van de 50 Mechelaars en ten slotte de eigenlijke discussie van het panel en terugkoppeling naar de gemeenteraad.
Fase 1 is bijna afgerond. Eind december wordt het thema en de concrete vraagstelling voor het burgerpanel bepaald. Voor de proeftuin werken we met een menukaart van 14 thema’s: vijf daarvan worden aangereikt via De Grond Der Dingen en negen thema’s worden aangereikt door de negen verschillende gemeenteraadscommissies. De keuze van het uiteindelijke thema gebeurt door het schepencollege in overleg met de voorzitters van de commissies.
Fase 2 is gepland voor begin januari. De loting gebeurt volgens een wetenschappelijke methode waarbij eerst een willekeurige steekproef wordt getrokken uit het bevolkingsregister van 5000 Mechelaars. Zij krijgen allemaal een brief met de vraag of ze zouden willen deelnemen aan het burgerpanel. De stad hoopt op zoveel mogelijk reacties. Uit die reacties wordt immers de uiteindelijke groep van 50 Mechelaars samengesteld, representatief voor de bevolking. Er wordt onder meer rekening gehouden met gender, leeftijd, opleiding, diversiteit en de spreiding tussen centrum, wijken en dorpen.
Schepen Patrick Princen: “Deze fase is heel spannend. Elke Mechelaar komt in aanmerking om begin januari een brief van de stad te krijgen. Bij 5000 Mechelaars zal dat uiteindelijk het geval zijn. Vergelijk het met de gouden wikkel van Willy Wonka uit het boek Sjakie en de Chocoladefabriek van Roald Dahl. We hopen op zo veel mogelijk aanmeldingen, zodat we uiteindelijk een evenwichtig panel van 50 Mechelaars kunnen samenstellen.”
Fase 3 is dan het effectieve moment van dialoog. Gedurende twee dagen eind april/begin mei 2020 zullen de 50 Mechelaars zich buigen over het gekozen thema. De discussie zal plaatsvinden in het Hof van Busleyden. De perfecte locatie: het stedelijk museum is immers een plek waar dialoog, ontmoeting en verwondering centraal staan. Het burgerpanel zal tijdens de eerste dag vooral ondergedompeld worden in het thema om dan op dag twee vooral te komen tot een mening en aanbevelingen met betrekking tot het thema. Het experiment eindigt met een bespreking in de betrokken raadscommissie en een terugkoppeling en besluit door het schepencollege en de gemeenteraad.
Deliberatieve democratie
“De dialoog tussen het burgerpanel en de gemeenteraad is een belangrijk onderdeel van de proeftuin”, aldus gemeenteraadsvoorzitter Fabienne Blavier. “Het burgerpanel heeft namelijk twee belangrijke doelen. Enerzijds thema’s die leven bij de Mechelaar op de politieke agenda zetten en anderzijds feedback geven op thema’s die door de gemeenteraad op de agenda zijn gezet.”
Wanneer een thema gekozen is, zal er een nauwe samenwerking zijn tussen het burgerpanel en de raadscommissie waar het thema toe behoort. Stel dat er rond groenbeheer wordt gedebatteerd dan zal de commissie van schepen Patrick Princen met voorzitter Jan Verbergt in actie komen.
Stad Mechelen laat zich inspireren door de Burgerraad in Oost-België. Dit baseerde zich op de bevindingen van het G1000-experiment. Levuur stond indertijd in voor de procesbegeleiding van de G1000 en is dan ook blij de resultaten van dit deliberatief model verder te mogen uitzaaien.