Cocreatieve voorbereiding van het actieplan voor Departement Welzijn, Volksgezondheid en Gezin van de Vlaamse overheid
Ondanks de vele inspanningen van overheden en organisaties stellen we vast dat de armoede in Vlaanderen niet afneemt. Integendeel, we zien de laatste jaren zelfs een stijging van het aandeel geboorten in kansarme gezinnen. Een structurele verandering in de aanpak is dan ook noodzakelijk.
Om hierin te slagen, is het cruciaal om alle betrokken actoren en personen te laten deelnemen aan het ontwikkelen, uitvoeren en evalueren van het beleid. Een integraal beleid met coherente acties vanuit een gedeelde en gedragen visie zal meer resultaten boeken dan versnipperde acties die tegemoet komen aan ad hoc ervaren noden.
Om het participatief denkwerk rond het Vlaams Actieplan Armoedebestrijding (VAPA) te begeleiden, deed de Vlaamse overheid een beroep op Levuur.
“Naast het zorgen voor een vlekkeloze procesbegeleiding toonde Levuur ook een groot persoonlijk engagement en inhoudelijke betrokkenheid met het thema. Een combinatie die ons versterkte en onze partners enthousiasmeerde in het proces.” – Frank Van den Branden, projectleider
www.vlaanderen.be/armoede
www.netwerktegenarmoede.be
www.de-link.net
De vragen aan Levuur
Ter voorbereiding van het Vlaams Actieplan Armoedebestrijding (VAPA) willen we samen met het Netwerk tegen Armoede en vzw De Link in dialoog gaan met een breed veld van stakeholders en mensen in armoede. Om vanuit een gedeelde en gedragen visie samen de nieuwe Vlaamse Regering te kunnen adviseren bij het opzetten van sterke en coherente acties. Want een cocreatief beleid is een beter beleid: gedragen, coherent, resultaatgericht.
Kunnen jullie ons doorheen dit proces begeleiden?
MEER INFO
Frank Van den Branden
Beleidsmedewerker armoedebestrijding, projectleider
Departement Welzijn, Volksgezondheid en Gezin van de Vlaamse overheid
frank.vandenbranden@wvg.vlaanderen.be
02 553 32 24
Welke resultaten behaalden we?
Na een intensieve periode van 5 maanden (van mei tot en met september 2014) mocht het resultaat er zijn. In september 2014 was/waren er:
- een advies van het Horizontaal Permanent Armoedeoverleg (HPAO) aan de minister bevoegd voor de coördinatie van armoedebestrijding;
- de ambitie om het HPAO als overlegorgaan blijvend te dynamiseren in de algemene werking, ook los van het VAPA.
- verhoogde verwachtingen bij de stakeholders. Enerzijds naar de wijze waarop er echt iets zou gebeuren met de aanbevelingen en anderzijds naar het blijvend betrokken worden bij de concretisering, uitwerking en evaluatie van de acties in het VAPA.
Succesfactoren
1. Betrek (externe) stakeholders van bij het begin
Betrek (externe) sleutelactoren van bij het begin van het proces. Zo zorg je niet alleen voor inhoudelijke verrijking maar ook voor een groter draagvlak (in dit geval voor, tijdens en na het stakeholdersforum).
Het Netwerk tegen Armoede en vzw De Link vinden beide hun basis in het armoededecreet en zijn daarom cruciale partners in het Vlaamse armoedebestrijdingsbeleid, in het bijzonder qua inbrengen van ervaringskennis. Zij werden van in het begin van het proces betrokken en verleenden hun volle medewerking aan het project. Dat zorgde voor een belangrijk draagvlak bij mensen in armoede en bij andere actoren.
2. Zorg voor een duidelijk omlijnde focus
Neem voldoende tijd om het doel van een project helder te krijgen. Op die manier zorg je ervoor dat het duidelijk is waarover wel en waarover niet in dialoog gegaan wordt.
3. Laat ruimte voor cocreatie
Laat op het stakeholdersforum – binnen het geschetste kader – ruimte voor cocreatie van aanwezigen in verband met de organisatie van de dag, zodat iedereen zijn ei ergens kwijt kan.
4. Investeer in goede procesbegeleiding
Investeren in goede procesbegeleiding is net zo noodzakelijk als het verzamelen van inhoudelijke expertise, en dat zowel bij de voorbereiding als bij het begeleiden van het dialoogproces. Het helpt namelijk niet alleen procesmatig, maar ook bij het scherpstellen van de inhoud.
Hoe pak je zoiets aan?
Fase 1 – Informele voorbereidende gesprekken
Fase 2 – Start van het project (5 mei 2014)
Fase 3 – Voorbereiding met projectpartners en het HPAO
De voorbereiding gebeurde in het HPAO. De leden van dit overlegorgaan kregen een belangrijke taak in het opstellen van de visieteksten die de uiteindelijke basis voor het forum werden.
Met een aantal sleutelactoren uit het overleg, die elk hun eigen kennis (ervaringskennis, wetenschappelijke kennis, beleidskennis) konden inbrengen, werd extra intensief samengewerkt bij de afbakening van de doelstelling, de bepaling van de focus en de agendasetting voor het forum. Voldoende tijd nemen voor explicitering en argumentatie, en bij de les blijven, bleken daarbij bijzonder noodzakelijk, net zoals bouwen aan draagvlak.
In data:
- 21 mei: ontwerpworkshop (doel + grote lijnen)
- 10 juni: opstellen van de agenda van het forum (bepalen van concrete thema’s)
- 19 juni: bespreken en aanvullen van de voorbereidende teksten.
Fase 4 - Stakeholdersforum
Centraal in de voorbereiding van het VAPA 2015-2019 stond het op 4 juli 2014 georganiseerde stakeholdersforum dat 130 aanwezigen telde. We investeerden in procesbegeleiding om de voorbereiding, organisatie en opvolging ervan in goede banen te leiden.
De doelstelling van het forum was om met een breed veld aan stakeholders te komen tot gedragen voorstellen van strategische keuzes en beleidsmaatregelen om de nodige doorbraken op het vlak van de strijd tegen armoede te realiseren de komende vijf jaar.
Daarom werd het forum uitgewerkt als een bijzonder interactieve dag met afwisselende werkvormen rond negen beleidslijnen. Op initiatief van enkele deelnemers werd de dag zelf nog een tiende beleidslijn toegevoegd.
Fase 5 - Opmaak aanzetnota VAPA
Na het forum ging het HPAO aan de slag met de resultaten om te komen tot een concrete aanzetnota voor het VAPA.
In data:
- verwerking in de afdeling Welzijn en Samenleving van het Departement Welzijn, Volksgezondheid en Gezin
- 13 augustus: bespreken verslag met sleutelactoren
- 9 september: finaliseren en goedkeuren van de aanzetnota in het HPAO.
Fase 4: Vertaling naar een memorandum
In deze fase wordt de basis gelegd voor de vertaling van de resultaten van het participatief traject in meer beheersmatige aspecten. Levuur ondersteunt het proces en begeleidt een groep van interne en externe experten die het uiteindelijke document zullen produceren. De output: het memorandum van De Lijn.
