Van Lerensbelang

Eindrapport
Platform www.onsonderwijs.be
#eindtermen

Eind 2015 startte het Vlaams Parlement het brede maatschappelijke debat over de eindtermen. Het spreekt voor zich dat dit debat over de inhoud van ons onderwijs niet alleen het parlement aanbelangt, maar iedereen: eindgebruikers (leerkrachten en leerlingen), ouders, werkgevers en werknemers, de bredere onderwijswereld …

En omdat co-creëren als visie centraal staat in de beleidsnota Onderwijs 2014-20191 sprak het voor zich dat de dialoog over de onderwijsinhoud van de toekomst (aangepast aan de verwachtingen van de samenleving) vergaand participatief georganiseerd moest worden.

De opdracht die aan Levuur, Indiville en Tree Company gegund werd, luidde:
“Organiseer een proces waarbij zoveel mogelijk mensen en organisaties op een doordachte, gestructureerde en gecoördineerde manier betrokken worden bij het debat over de herziening van de eindtermen. Doe dit op een dusdanige wijze dat het debat gestimuleerd en verdiept wordt en dat tegelijkertijd vertrouwen in dit proces gecreëerd wordt. Het participatief proces moet input leveren voor de herwerking, zowel voor nieuw op te nemen eindtermen en ontwikkelingsdoelen als voor het reduceren, concretiseren en ambitieuzer formuleren van bestaande eindtermen en ontwikkelingsdoelen.”

Levuur stond daarbij in voor de participatieve begeleiding; Indiville en Tree Company voor het online platform.

“Levuur, Tree Company en Indiville hebben voor het Departement Onderwijs en Vorming het maatschappelijk debat over de eindtermen uitgevoerd. Het ging om een groot participatief debat waarbij naast het onderwijsveld ook het brede publiek werd bevraagd.” – Natalie Verstraete, Afdelingshoofd Horizontaal Beleid, Departement Onderwijs en Vorming

Na een zeer intensieve periode van zes maanden (december 2015 – september 2016) mocht het resultaat er zijn.

In september 2016 werd het eindrapport Participatief publiek debat over de eindtermen voorgesteld in het Vlaams Parlement en gingen zowel het departement Onderwijs en het Vlaams Parlement er verder mee aan de slag. Uiteindelijk werd de set eindtermen goedgekeurd en het resultaat wijkt nauwelijks af van wat het deliberatief initiatief had opgeleverd.

Een dergelijk grootschalig maatschappelijk debat kan maar werken en heeft maar zin als het thema iets is waar veel mensen belang bij hebben en toe willen bijdragen. Een frisse communicatie die de ambitie en het thema helder verwoordt en visualiseert is hierbij ook steeds belangrijk.

Een constructieve samenwerking van geëngageerde leden van de stuurgroep met een duidelijke rol, een duidelijk mandaat en gemeenschappelijke ambitie is onontbeerlijk. Zeker gezien de strakke deadlines was het belangrijk om snel en goed te kunnen schakelen. Zowel langs de kant van de opdrachtgever, als langs de kant van de opdrachtnemer (Levuur, Indiville Treecompany en ook de Vlaamse Scholierenkoepel) zat er een sterk en geëngageerd team. Open communicatie, waarbij er soms pittig gedebatteerd kan worden en resultaatgericht werken zijn dan van groot belang om tot krachtige resultaten te komen.

Op 3 februari 2016 hielden we de grootschalige lancering van het participatieve publieke debat met een persconferentie en de openstelling van de campagne-website. Door zorgvuldig met de media om te gaan, besteedden heel wat media aandacht aan deze lancering.

De ’50 dagen van het Onderwijs’ liepen van 3 februari tot en met 24 maart. In deze periode werd het maatschappelijk debat ten volle gevoerd op 4 plaatsen:

Online in debat op het interactief platform onsonderwijs.be

Op de website werden intensieve discussies gevoerd. Burgers konden op verschillende manieren deelnemen aan het debat: door zelf ideeën in te geven, door te reageren op ideeën van anderen of door ideeën te liken of te delen op social media. Door de ideeën en reacties te modereren, werd de kwaliteit gewaarborgd en door het inbouwen van gamification werd de dynamiek op het platform versterkt. Zo leefde het platform de laatste dagen terug heel sterk op omwille van het verzamelen van likes en shares.

Online in debat via social media

Ook op social media, en dan vooral Twitter, gingen mensen in discussie.

Offline in debat via kleinschalige events in Vlaanderen

Tegelijkertijd vonden overal in Vlaanderen kleinschalige face-to-face-evenementen plaats (debatten, dialogen, praatcafés, oudervergaderingen …). Zowel burgers als organisaties konden op de website gebruiksvriendelijk materiaal downloaden om zelf een gesprek of debat te organiseren. In totaal vonden zo’n 200 gesprekken en debatten plaats.

Debat en opinie in de media

Tot slot werd het debat ook in de media gevoerd, via opiniestukken, interviews, redactionele bijdragen … Er verschenen ruim 70 artikels en/of televisiereportages. Het debat was onder meer een topic in Hautekiet, De Afspraak en De Standaard.
Op de website verzamelden we voortdurend de resultaten en de output van al deze debatten.

Na de Paasvakantie organiseerden we in iedere Vlaamse provincie ‘De Nacht van het Onderwijs’. Daar werd via rondetafelgesprekken met een breed en divers publiek van 60 tot 120 burgers dieper ingegaan op alle input uit de ‘50 dagen van het Onderwijs’. Bij iedere provinciale ‘Nacht van het Onderwijs’ waren een aantal Vlaamse parlementsleden van de Commissie voor Onderwijs betrokken.

Op 13 mei 2016 organiseerden we in het Vlaams Parlement een groots opgezet Onderwijsfestival met meer dan 500 deelnemers. Hier brachten we alle online en offline processen die sinds begin februari liepen, samen. Alle betrokken stakeholders (inclusief parlementsleden en jongeren) waren aanwezig en gingen voor een laatste maal met elkaar in gesprek over alle mogelijke thema’s en vraagstukken met betrekking tot de toekomstige eindtermen. Het maatschappelijk debat werd hier letterlijk naar het hart van de democratie gebracht.

Daarnaast organiseerde de Vlaamse Scholierenkoepel (VSK) een specifiek proces voor de Vlaamse scholieren. Dit Onderwijsfestival werd een volwaardige coproductie tussen VSK en het consortium Levuur-Indiville-Tree company.

De resultaten werden in een grondig en overzichtelijk rapport weergegeven en voorgesteld aan de Commissie voor Onderwijs van het Vlaams Parlement.

Nadat de Commissie Onderwijs het resultaat van het debat aan de pers voorstelde, gingen zij er intern mee aan de slag. De output van het maatschappelijke debat leverde input voor het politieke debat rond de eindtermen.