Herinrichten van het Marktplein, een co-creatie van burgers en bestuur
Wil je als gemeentebestuur het Marktplein – dat een van de centrale punten van de gemeente is en veel gebruikers en belanghebbenden heeft – heraanleggen? Dan mag je niet over één nacht ijs gaan. Het bestuur van Neerpelt wou daarom in plaats van eenzijdig de herinrichting op te starten, zoveel mogelijk ideeën, invalshoeken en belangen kennen en daarna samen met alle belanghebbenden een ontwerp uitwerken. Participatie-expert Levuur begeleidde de gemeente bij het zetten van de verschillende stappen.
Burgemeester Raf Drieskens: “Het is onze intentie om via participatie onze inwoners nog beter te betrekken bij het beleid van onze gemeente. Want participatie is veel meer dan een informatiemoment overgieten met een interactief sausje. Wij kiezen voor participatie als norm, niet voor de vorm.
Voor de herinrichting van het Marktplein krijgen we dankzij een participatieve aanpak toegang tot de kennis, perspectieven en verwachtingen van de inwoners en gebruikers, iets wat het resultaat alleen maar ten goede kan komen. Want de uitdagingen voor het nieuwe Marktplein zijn complex, er zijn veel uiteenlopende verwachtingen. Maar samen met alle betrokkenen kunnen we zoeken naar knappe oplossingen met een stevig draagvlak.”
In het voorjaar van 2016 ging het project van start, de vermoedelijke opleveringsdatum van het vernieuwde Marktplein is voorzien in 2018. To be continued …
“Participatie is een ongelooflijk krachtige motor om de energie die in een gemeenschap schuil gaat te ontginnen en om mensen in een perspectief dat ruimer is dan louter het persoonlijke te betrekken bij het inrichten van hun leefomgeving. We kunnen ons ondertussen niet meer voorstellen dat we complexe trajecten op een klassieke manier zouden aanpakken.” – Raf Drieskens, burgemeester
De vragen aan Levuur
Wij willen het Marktplein van Neerpelt herinrichten samen met de inwoners van de gemeente, op een participatieve manier.
Kunnen jullie ons doorheen dit proces begeleiden?
MEER INFO
Greet Sleurs
Beleidsmedewerker participatie
greet.sleurs@neerpelt.be
www.neerpelt.be/marktplein
Succesfactoren
1. Zorg voor formele overlegstructuren
Betrek alle stakeholders in een formele overlegstructuur zoals bijvoorbeeld een kerngroep. Zo verkrijg je waardevolle informatie, zowel op vlak van inhoud als met betrekking tot de procesaanpak.
2. Informeer. Om juiste beslissingen te kunnen nemen, is het belangrijk om eerst over alle informatie te beschikken
Goed geïnformeerde deelnemers kijken snel verder dan hun eigen belang. Voorzie daarom procesonderdelen waardoor de deelnemers het algemeen belang zien en vatten. Tijdens een participatief moment bijvoorbeeld gaan deelnemers en medewerkers van het gemeentebestuur in gesprek met elkaar en leren de deelnemers de verschillende perspectieven en belangen beter kennen en begrijpen, wat resulteert in genuanceerder denken.
3. Betrek stakeholders van bij het begin
Betrek alle stakeholders van bij de prille start. Wacht niet tot er een ontwerp op tafel ligt.
4. Zorg voor duidelijkheid, ook op vlak van beslissingsmacht
Participatie betekent ook kunnen omgaan met (beslissings)macht. Markeer bij aanvang duidelijk wie wanneer waarover beslist.
Hoe pak je zoiets aan?
Fase 1 - Samenstellen van een kerngroep die informeert en begeleidt
In het voorjaar van 2016 lanceerde het bestuur een oproep naar de inwoners van Neerpelt voor het samenstellen van een kerngroep. Deze oproep resulteerde in een sterke kerngroep van 12 betrokken burgers (buurtbewoners, handelaars, een marktkramer, een cafébaas, eigenaars van appartementen en handelszaken), vertegenwoordigers van het gemeentebestuur en van de gemeentediensten en Levuur (als externe begeleider). Deze kerngroep kwam in 2016 vier keer samen en werkte tijdens de eerste bijeenkomst het verloop van het participatief proces uit op vlak van aanpak en timing.
Fase 2 - Onderzoek
Om te komen tot een visie en ontwerp waar iedereen achter staat, startte de kerngroep in juni met een onderzoek naar de behoeften, verwachtingen en bezorgdheden van de inwoners. Ze liet een enquête afnemen (i.s.m. het onderzoeksbureau Indiville) en informeerde bewoners en gebruikers van de Marktplaats via een infostand op de zaterdagmarkt en via bierviltjes in de omliggende horecazaken. 570 inwoners en bezoekers vulden de enquête in.
Fase 3 – Eerste participatief Marktcafé: presenteren onderzoeksresultaten en brainstorm oplossingen
In juli werden de onderzoeksresultaten gepresenteerd tijdens het eerste Marktcafé, een participatief moment. Aansluitend brainstormden de deelnemers over mogelijke oplossingen en invullingen.
Fase 4 – Aanstellen van een ontwerpbureau
Op basis van de inzichten verkregen via de bevraging en de output van het Marktcafé werd een briefing voor het ontwerpbureau opgesteld. Deze briefing maakte deel uit van de offertevraag die het bestuur vervolgens lanceerde. Begin september werd het ontwerpbureau aangeduid en door de kerngroep gebriefd. Het studiebureau ging aan de slag met alle input. Tussendoor werden enkele pistes afgetoetst met adviesraden en kerngroep.
Fase 5 – Tweede participatief ‘Marktcafé’: voorstellen en finaliseren ontwerp
Een voorontwerp werd aan het publiek voorgelegd en besproken op een tweede participatief moment, het Marktcafé van 27 oktober. Het studiebureau is nu aan de slag met de verzamelde input. In de loop van de volgende maanden zullen college en gemeenteraad de finale knopen doorhakken. De praktische voorbereidingen voor de uitvoering kunnen nu van start gaan. Tijdens de uitvoeringsfase blijven inwoners en gebruikers via een antennegroep de vinger aan de pols houden.